سماق، ادویه‌ای با ریشه در تمدن‌های باستانی، از خانواده پسته‌ایان (Anacardiaceae) گرفته شده و بیشتر در مناطق مدیترانه‌ای و خاورمیانه یافت می‌شود. این گیاه بومی با برگ‌های سبز تیره و گل‌های صورتی کوچک، به خاطر میوه‌های قرمز رنگ و کوچکش شناخته می‌شود که پس از خشک شدن به پودر تبدیل می‌شوند.
پودر سماق با طعم ترش و کمی تند خود، نه تنها به عنوان یک چاشنی در آشپزی استفاده می‌شود بلکه دارای خواص دارویی قابل توجهی است.
این ادویه ویتامین‌ها، مواد معدنی و ترکیبات گیاهی بسیار زیادی دارد که به سلامت بدن کمک می‌کنند و به خاطر داشتن آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمند، در پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری‌ها نقش دارد. جدا از همه این‌ها، خواص سماق برای لاغری آن را به یک انتخاب محبوب در میان افرادی تبدیل کرده که می‌خواهند به شکلی طبیعی وزن کم کنند
در طب سنتی هم از سماق برای درمان مشکلات گوارشی، کاهش تب، و بهبود عملکرد کلی بدن استفاده می‌کنند و همین موضوع نشان می‌دهد که فواید سماق، تنوع و گستردگی بسیار زیادی دارد و در فرهنگ‌های مختلف به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه بیشتر درباره خواص مختلف این ادویه صحبت می‌کنیم.
فواید سماق چیست؟
سماق، ادویه‌ای با ارزش غذایی بالا و خواص درمانی متعدد است و سال‌ها هم در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گرفت. در ادامه به برخی از مهم‌ترین فواید سماق اشاره می‌کنیم.
آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمند
سماق آنتوسیانین‌ها و ویتامین C بسیار زیادی دارد که دو نوع آنتی‌اکسیدان قوی است و از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و سلول‌های ما را سالم نگه می‌دارد. جدا از این موضوع، خواص آنتی‌اکسیدانی آن و توانایی‌اش در مقابله با استرس‌های اکسیداتیو، باعث شده تا بتواند خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و برخی از انواع سرطان را کاهش دهد.
خواص ضدالتهابی
مواد تشکیل‌دهنده این ادویه خواص ضد التهابی‌ای دارد و باعث کاهش التهاب‌های مختلف بدن می‌شود و برای بهبود بیماری‌هایی مثل آرتریت روماتوئید و حتی آسم، بسیار مناسب است. اگر از التهاب‌های ذکر شده رنج می‌برید و درد بسیار زیادی دارید، با اضافه کردن سماق به رژیم غذایی‌تان می‌توانید درد ناشی از این شرایط را کاهش دهید.
مقاله منتشر شده از وبسایت Science Direct نشان می‌دهد که بخش وسیعی از خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی سماق به‌خاطر وجود پلی‌فنل‌ها و فلاونوئید‌ها در ترکیب با ویتامین‌های A و C است که می‌تواند در بهبود التهابات بدن نقش داشته باشد.
بهبود هضم و سلامت گوارش
یکی از مهم‌ترین فواید سماق، تنظیم اسیدیته معده است که می‌تواند در بهبود مشکلات گوارشی مختلفی مثل سوزش سر دل یا نفخ، مؤثر باشد. این ادویه به‌عنوان منبع خوبی از پروبیوتیک شناخته می‌شود، ماده‌ای که باعث تعادل فلور روده می‌شود و در بهبود سلامت گوارشی بدن هم نقش دارد.
تنظیم قند خون
تنظیم سطح قند خون، یکی دیگر از خواص سماق است. افرادی که دیابت دارند یا خطر ابتلا به این بیماری به‌خاطر عوامل ژنتیکی در آن‌ها زیاد است، کمک می‌کند تا سطح قند خون بهتری داشته باشند.
یک مطالعه که در اکتبر ۲۰۱۴ در PubMed منتشر شده بود، نشان می‌داد که مصرف سماق به مدت ۳ ماه می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. نتایج مطالعه دیگری در همین‌باره در سایت PubMed نشان می‌داد که مصرف سماق به‌طور قابل توجهی قند خون ناشتا، انسولین و مقاومت به آن را کاهش می‌دهد که این موضوع خودش روی کاهش وزن هم نقش دارد.
البته تحقیقات انجام‌شده روی گروه‌های کوچکی از افراد انجام‌شده و برای صحت‌سنجی آن، تحقیقات گسترده‌تری مورد نیاز است.
سلامت قلب و عروق
همان‌طور که در پاراگراف بالا هم به این موضوع اشاره کردیم، مصرف سماق می‌تواند روی کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی نقش داشته باشد. این ادویه می‌تواند سطح کلسترول LDL یا همان کلسترول بد و تری‌گلیسیریدهای مختلف در بدن را کاهش دهد.
جدا از این موضوع، خواص آنتی‌اکسیدانی این ماده غذایی باعث حفاظت از رگ‌های خونی می‌شود و خطر بیماری‌هایی مثل تصلب شرایین که نام علمی‌اش آترواسکلروزیس است را هم کم‌تر می‌کند.
آیا سماق باعث لاغری می‌شود؟
فواید متنوع این ادویه به نحوی در کاهش وزن اشخاص هم نقش دارد. عموم خواص سماق برای لاغری به بهبود عملکرد متابولیک بدن و تنظیم سطوح قند خون مرتبط است. این ادویه با داشتن خواص آنتی‌اکسیدانی قوی، می‌تواند روی کاهش التهاب بدن نقش داشته باشد، التهاباتی که یکی از عوامل اصلی چاقی و افزایش وزن مزمن در بانوان و حتی آقایان شناخته می‌شود.
التهاب مزمن حتی مقاومت به انسولین در بدن را بیشتر می‌کند. به همین خاطر، کاهش التهاب می‌تواند در افزایش متابولیسم چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها و در نتیجه کاهش وزن نقش داشته باشد.
علاوه بر خواص ضدالتهابی، سماق به دلیل توانایی‌اش در تنظیم سطوح قند خون، به عنوان یک مکمل طبیعی برای کمک به کاهش وزن شناخته می‌شود. سماق حاوی موادی است که می‌تواند به کاهش جذب قند در روده‌ها کمک کرده و از افزایش ناگهانی سطح قند خون جلوگیری کند.
نوسانات قند خون یکی از دلایل اصلی افزایش احساس گرسنگی و خوردن مواد غذایی پرکالری است. به همین خاطر، با مصرف سماق نه‌تنها سطح قند خون‌تان را کاهش می‌دهید، بلکه میل و اشتها به غذا خوردن را کنترل می‌کنید.
یکی دیگر از جنبه‌های قابل توجه خواص سماق برای لاغری شکم و پهلو، تأثیرش روی سوختوساز چربی‌ها است. دانشمندان بر این باورند که سماق به افزایش اکسیداسیون چربی‌ها و کاهش ذخیره‌سازی چربی در بدن کمک می‌کند. در واقع این دو عامل برای کاهش وزن و حفظ وزن ایده‌آل ضروری است.
البته همان‌طور که همه ما می‌دانیم، مصرف سماق به‌تنهایی نمی‌تواند باعث کاهش وزن ملموسی شود. در واقع خواص این ادویه تنها در صورتی اثرگذار است که در کنار یک رژیم غذایی سالم و متعادل و فعالیت بدنی مناسب قرار بگیرد.
پیشنهاد می‌کنیم که پیش از مصرف هر گونه مکمل یا دوزی از سماق در وعده‌های غذایی مختلف‌تان، با پزشک و متخصص تغذیه صحبت کنید.
چگونه سماق را مصرف کنیم تا لاغر شویم؟
عموماً سماق را به‌عنوان یک ادویه به مواد غذایی مختلف اضافه می‌کنند. ما ایرانی‌ها البته آن را در کنار کباب دیده‌ایم و بیشتر مصرف کرده‌ایم تا طعم لذیذتری به این وعده غذایی جذاب بدهیم. می‌توانید آن را به شکل پودر شده به سالاد، سوپ و غذاهای دیگر اضافه کنید.
یک راه دیگر هم این است که سماق را با آب مخلوط کرده و به صورت نوشیدنی بخورید. مصرفِ نوشیدنی سماق نه‌تنها خواص خنک‌کننده‌ای دارد، بلکه روی تنظیم هرچه بهتر سطح قند خون و افزایش سوختوساز بدن تأثیر می‌گذارد.
پزشکان و متخصصان تغذیه بر این باورند که بهترین زمان مصرف سماق برای لاغری، نیم ساعت قبل از وعده‌های غذایی اصلی است. چراکه می‌تواند به کاهش اشتها و بهبود هضم غذا کمک کند و بیش‌ترین تأثیر را روی کاهش وزن کلی بدن‌تان داشته باشد.
سخن پایانی
استفاده از سماق به عنوان بخشی از یک رویکرد طبیعی و سالم برای لاغری، نمونه‌ای بارز از ترکیب دانش گذشته و علوم مدرن است. خواص سماق برای لاغری بر تقویت سوختوساز و کمک به مدیریت وزن تاکید می‌کند. از این رو این ادویه را به یک انتخاب عالی برای کسانی تبدیل می‌کند که به دنبال راهکارهای طبیعی برای دستیابی به اهداف سلامتی خود هستند.
توجه داشته باشید که تأثیر اصلی سماق را در کنار یک برنامه غذایی درست و تمرینات ورزشی اصولی می‌بینید. در واقع، برای کاهش وزن پایدار، باید سبک زندگی سالمی را پیش بگیرید.
